احتمالاً همانطور که می دانید یکی از راه های مقابله با چالش های مذکور، بکارگیری چارچوب ها و مدل های مربوط به ارزیابی بلوغ فرآیندها است.

بر آن شدیم برای آشنایی بیشتر علاقه مندان با حوزه ارزیابی و بلوغ فرآیندهای کسب و کار، کتابی کاربردی به رشته تحریر در بیاوریم که علاوه بر آشنایی علاقه مندان و سازمان­ها با این مفهوم، راهنمای کاربردی ارزیابی بلوغ فرآیندها را براساس مدل­ها و استانداردهای جهانی، ایجاد نماییم، زیرا این مفهوم نه تنها ضروری بلکه غیر قابل اجتناب می باشد. اگر سازمانی از سطح بلوغ فرایندهای خود که یکی از مولفه های بلوغ سازمانی است، بی اطلاع باشد هیچ تضمینی برای موفقیت پروژه های BPM وجود ندارد.

کتاب «راهنمای کاربردی ارزیابی بلوغ فرآیند» که به قلم علیرضا لاری و محمد رمضانی تألیف شده، به عنوان یک راهنمای جامع و عملی، تلاش می کند تا روش هایی را به منظور ارزیابی بلوغ فرآیند های سازمان معرفی کرده تا به کمک آن بتوان بهبودهایی را در فرآیند های کسب و کار اعمال نموده و به تبع آن عملکرد سازمان را ارتقاء بخشید.

متاسفانه علی رغم اهمیت بالای مفهوم بلوغ  فرآیند ها برای بهبود و رشد سازمانها، اما بسیاری از سازمان های ایرانی همچنان نسبت به این موضوع بیگانه بوده و این موضوع باعث میشود، مدیریت فرایند در این سازمان ها به صورت صحیح و کامل مورد استفاده قرار نگیرد. 

مفهوم بلوغ در ادبیات مدیریتی به عنوان راهی برای ارزیابی «وضعیت کامل بودن، بی نقص بودن یا آماده بودن» و «تکامل، تکمیل رشد و توسعه» پیشنهاد شده است. بنابراین بلوغ فرایند بصورت خلاصه عبارت است از اینکه مدیریت فرایند در یک سازمان تا چه میزان رشد و توسعه داشته و در چه سطحی مورد استفاده قرار می گیرد. برای ارزیابی این میزان بلوغ فرآیندی، مدل های مختلف ارزیابی بلوغ ارائه شده است. این مدلهای بلوغ به عنوان ابزاری هستند که به سازمانها کمک می کنند تا در اجرای مدیریت فرایندهای کسب و کار موفق باشند و به تبع آن، ارزش بیشتری را برای ذینفعان خود ایجاد نمایند.

در حالی که بلوغ فرآیند جزو عوامل کلیدی موفقیت سازمان ها در استقرار مدیریت فرایند به شمار میرود، متاسفانه بسیار مشاهده کرده­ایم که سازمانها آگاهی لازم در زمینه بلوغ فرایندی را ندارند.  به عبارت دیگر از بلوغ فرایند استفاده می کنیم تا ابتدا بدانیم در حوزه مدیریت فرایند کجا ایستاده ایم و سپس بتوانیم متناسب با جایگاه فعلی خود، برای آینده مطلوب برنامه ریزی نماییم.

سازمان ها در صورتی به اهداف نهایی ناشی از مدیریت فرایندهای کسب و کار دست می یابند که سطح بلوغ فرایندهای خود در وضعیت موجود را ارزیابی نموده و با توجه به نقشه راهی که توسط مدل بلوغ فرایند به دست می آید، جهت رسیدن به سطوح بالاتر بلوغ فرایندی هدف گذاری نمایند.

عدم دانش و آگاهی کافی در میان سازمان ها و کارشناسان در مورد سنجش بلوغ فرایندها از یک طرف و کمبود محتوای آموزشی مناسب و جامع در مورد بلوغ فرایند، سبب گردید که این کتاب را با هدف استفاده کاربردی از مفهوم بلوغ برای بهبود فرایندهای سازمانها نگارش نماییم.

سرفصل­ها و محتوای اصلی این کتاب چنین است که ابتدا در فصل اول، ضرورت مدیریت فرایند مورد بررسی قرار خواهد گرفت و مزایای مستقیم و غیرمستقیم مدیریت فرایند معرفی خواهد شد.

در فصل دوم، گام های استقرار مدیریت فرایند به صورت مشروح بیان خواهد شد. آگاهی از این گام ها از این جهت حائز اهمیت است که بتوانیم ارتباط بلوغ فرایند را با گام های استقرار مدیریت فرایند به درستی شناسایی نماییم.

در فصل سوم، به معرفی جایگاه بلوغ فرایند در چرخه مدیریت فرایند خواهیم پرداخت. در این فصل ابتدا توضیحات مختصری پیرامون مفهوم بلوغ فرایند بیان خواهیم کرد و سپس ارتباط بلوغ فرایند را با گام های مختلف چرخه عمر مدیریت فرایند مورد بررسی قرار خواهیم داد.

در فصل چهارم، ضرورت های ارزیابی بلوغ فرایند را به تفصیل مورد بحث قرار خواهیم داد. در این فصل بیش از 10 ضرورت برای ارزیابی بلوغ فرایندها در چرخه مدیریت فرایند ذکر شده است.

در فصل پنجم، متدولوژی پیشنهادی برای ارزیابی بلوغ فرایند معرفی گردیده است. این متدولوژی از این منظر که حالت عمومی داشته و برای کلیه کسب و کارها و صنایع قابل استفاده می باشد بسیار حائز اهمیت است.

در فصل ششم، به تفصیل به معرفی انواع مدل های ارزیابی بلوغ خواهیم پرداخت. در این فصل ابتدا تعریفی برای مدل های بلوغ ذکر خواهد شد و سپس انواع مدل های بلوغ از منظر ارایه راهکار مورد بررسی قرار خواهند گرفت. همچنین توضیحاتی در مورد علت تعداد بالای مدل های بلوغ ذکر خواهد شد. سپس مدل عمومی برای ارزیابی بلوغ ارایه خواهد شد. این مدل عمومی برای فهم بیشتر عملکرد مدل های بلوغ مکم شایان توجهی خواهد کرد. در بخش انتهایی این فصل نیز 7 مدل از معتبرترین و شناخته شده ترین مدل های موجود در حوزه بلوغ فرایند به تفصیل معرفی و بیان خواهد شد که این امر و پرداختن دقیق به این تعداد از مدل ها به عنوان وجه تمایز اصلی این کتاب با سایر مراجع مربوط به حوزه بلوغ فرایند خواهد بود. همچنین در این کتاب تمرکز ویژه ای به مدل بلوغ فرایندی BPMM که توسط موسسه OMG منتشر گردیده، صورت گرفته است؛ به این دلیل که این مدل به علت پیچیدگی و حجم بالای استاندارد مربوطه کمتر مورد توجه متخصصین امر قرار گرفته و به نوعی مغول واقع گردیده است. در حالی این مدل مزایای قابل توجهی دارد که در بخش مربوطه مفصل پیرامون آن صحبت خواهد شد.

در فصل هفتم نیز چند مورد مطالعه موردی که با استفاده از مدل های بلوغ فرایندی صورت گرفته معرفی خواهد شد.

تلاش گردیده تا مطالب کتاب به صورت کاربردی ارایه شود تا بتواند برای کلیه سازمان ها در صنایع مختلف مورد استفاده قرار بگیرد.

در پایان امیدواریم این کتاب بتواند تأثیر بسزایی بر افزایش بلوغ فرایندها در کسب و کارهای مختلف در کشور عزیزمان ایران داشته باشد و سازمان های ایرانی را برای تبدیل شدن به یک سازمان فرایند محور به طور شایسته ای یاری نماید.

جهت مشاهده بخش هایی از کتاب راهنمای کاربردی ارزیابی بلوغ فرایند شامل فهرست مطالب، مقدمه و ضرورت های ارزیابی بلوغ فرایند و همچنین منابع مورد استفاده برای نگارش این کتاب، می توانید با استفاده از لینک زیر فایل خلاصه پی دی اف کتاب را دریافت نمایید.